Zakrzepica, czyli żylna choroba zakrzepowo-zatorowa zwykle dotyczy osób po 60. roku życia, co nie znaczy, że nie można się jej nabawić w każdym wieku. Jeśli nie zacznie jej się odpowiednio wcześnie leczyć, potrafi być niebezpieczna dla zdrowia. Jakie są jej przyczyny i jak przebiega leczenie choroby?
Zakrzepica zwykle dotyczy żył podudzia. Rzadziej zajmuje żyły uda lub miednicy. Sporadycznie może rozwinąć się też w innym fragmencie układu żylnego. Co prawda powstanie zakrzepu samego w sobie nie jest niebezpieczne dla naszego życia. Jednak oderwanie się go od ściany żyły może prowadzić do zatoru tętnicy płucnej, a w rezultacie śmierci w ciągu kilku sekund.
Zakrzepica – przyczyny
Do powstania zakrzepu w żyle przyczyniają się trzy główne czynniki. Należą do nich:
- zwolnienie przepływu krwi,
- przewaga czynników prozakrzepowych nad inhibitorami krzepnięcia i czynnikami fibrynolitycznymi,
- uszkodzenie ściany naczyniowej.
Zwykle wystarczy spełnienie dwóch powyższych warunków, by mogło dojść do rozwoju zakrzepicy.
Warto wspomnieć, że w normalnych warunkach krew płynie swobodnie żyłami do serca, a przekierowanie jej z nóg w przeciwnym kierunku ułatwiają mięśnie. Cofanie się jej utrudniają też zastawki znajdujące się w naczyniach żylnych. Jeśli chciałaby zawrócić, zatrzaskują się one i zamykają powrotną drogę.
Jeśli któryś z elementów zostanie uszkodzony, krew zaczyna zalegać w żyłach, wynikiem czego jest stan zapalny i uszkodzenie śródbłonka. W miejscach uszkodzeń płytki krwi przyczepiają się do siebie nawzajem i przyklejają do śródbłonka tworząc zakrzep. Poprzez to zmniejsza się średnica naczynia i utrudniony jest przepływ krwi do serca.
Objawy zakrzepicy
Zakrzepica w większości przypadków przebiega bez objawów. Zmienia się to gdy dotyczy ona odcinka bliższego danej kończyny. Wówczas pojawia się m.in.:
- Ból łydki podczas chodzenia,
- Obrzęk podudzia lub całej kończyny,
- Tkliwość lub bolesność przy ucisku,
- Cienka, napięta, połyskliwa skóra z brunatnymi przebarwieniami na podudziu,
- Ocieplenie kończyny,
- Stan podgorączkowy/ gorączka,
Czasem na nodze powstają również trudno gojące owrzodzenia, które mają tendencję do nawrotów. Objawy zakrzepicy żył głębokich kończyny górnej są podobne i dominują wśród nich obrzęk kończyny, jej ocieplenie i ból.
Zakrzepica – czynniki ryzyka
Na zakrzepicę szczególnie narażone są osoby, które prowadzą mało aktywny tryb życia. Warto też dodać, że z wiekiem ryzyko choroby rośnie. Decydujący wpływ ma również obecność żylaków, zapalenia żył powierzchownych i nadmierna krzepliwość krwi.
Inne czynniki ryzyka to:
- stosowanie tabletek antykoncepcyjnych,
- ciąża,
- przegrzewanie nóg,
- stojący lub siedzący tryb życia,
- unieruchomienie na skutek choroby.
Krążenie może utrudniać również ciasna odzież, zakładanie nogi na nogę, otyłość i używki takie jak nikotyna, kawa i alkohol.
Zakrzepica – badania i diagnoza
Rozpoznanie choroby rozpoczyna się od dokładnego wywiadu medycznego i oględzin pacjenta. Lekarz dokonuje również oceny prawdopodobieństwa zakrzepicy według skali Wellsa. Zaleca się także oznaczyć zawartość D-dimeru we krwi. Jeśli istnieje taka konieczność pacjent zostaje skierowany na USG żył głębokich z przystawką Dopplera.
W szczególnych przypadkach wykonuje się flebografię, czyli zdjęcie RTG po podaniu do żył kontrastu.
Zakrzepica – leczenie
Dobór metody leczenia zależy ściśle od zaawansowania choroby i miejsca zakrzepu. W większości przypadków stawia się na terapię zachowawczą, która polega na podawaniu leków przeciwzakrzepowych, które zmniejszają ryzyko zatoru płucnego, hamują powiększanie się istniejących skrzeplin i zapobiegają powstawaniu nowych. W procesie leczenia równie ważne jest noszenie podkolanówek/rajstop uciskowych.
Skrzepliny bardzo rzadko usuwa się operacyjnie, jednak zabieg chirurgiczny jest niezbędny w przypadku długotrwałej lub nawracającej zakrzepicy.
Profilaktyka
- W sytuacji kiedy długo siedzisz lub stoisz, pamiętaj, aby raz na jakiś czas ruszać stopami. Unikaj również krzyżowania nóg.
- Jeśli podróżujesz autokarem czy samolotem, zdejmij buty i ruszaj nogami, przejdź się między rzędami oraz przerwę na rozprostowanie nóg podczas jazdy samochodem.
- Pij dużo płynów, aby nie odwodnić organizmu – może to spowodować zagęszczenie krwi.
- Przy żylakach i skłonnościach do obrzęków stosuj uciskowe podkolanówki.
- Pamiętaj o codziennych spacerach i gimnastyce.
Źródło:
Przychodnia Jutro Medical – nowoczesna przychodnia jutra.
0 komentarzy
